Vanaf vandaag t/m 30 september is de expositie De Bommelerwaard op ansichtkaart in het Stadskasteel en de Brasserie van de Poorterij te bezichtigen. Benieuwd naar de geschiedenis van dit communicatiemiddel? Lees hieronder het verhaal van onze conservator Lisette le Blanc.

DE ANSICHTKAART

In 1871 werd bij Koninklijk Besluit door de PTT de standaard briefkaart zonder afbeelding en met vaste postzegel geïntroduceerd. Vanaf 1883 werden er briefkaarten geïllustreerd. Deze briefkaarten werden ansichtkaarten genoemd. Het woord ansichtkaart komt van het Duitse woord ansicht(post) karte. Na 1892 werd het een vrije markt en ontstonden er uitgeverijen die ansichtkaarten uitgaven.

Ook in Zaltbommel waren er uitgeverijen die ansichtkaarten uitgaven.

In 1896 vestigde Jelis Pekelharing zich met zijn moeder en zus in de Boschstraat te Zaltbommel. Hij was letterzetter en begon in Zaltbommel een uitgeverij. Hij gaf later ook ansichtkaarten uit. In 1901 huwde hij en het echtpaar kreeg twee kinderen. De jongste dochter zal de drukkerij overnemen. De drukkerij heeft tot 1964 / 65 bestaan.

Een andere drukkerij/uitgeverij in Zaltbommel was Van der Garde, opgericht in 1861. Na 140 jaar is het bedrijf verhuisd naar Eindhoven.

Ansichtkaarten werden enorm populair einde 19e eeuw. Aanvankelijk waren postkaarten iets voor de elite ( bv. wenskaarten, die al eeuwenlang verstuurd werden). Nu werd de kaart ook toegankelijk voor het brede publiek. De kaart werd machinaal gedrukt waardoor de kosten lager werden. Ook werden postzegels geïntroduceerd.

In Nederland mocht tot 1905 de achterkant van een kaart niet beschreven worden. Hier moest het adres geschreven worden. Op de voorkant van de kaart stond een afbeelding.

Na 1905 werd de achterkant in twee gedeeld en was de ene helft geschikt om er een verhaaltje op te schrijven en de andere helft diende voor het adres. De kaart werd een communicatiemiddel.

Met het opkomend toerisme einde 19e eeuw werd de ansichtkaart ook populair. Men vond het leuk om het thuisfront te laten weten waar men verbleef en wat men zoal beleefde, zoals een mooi landschap of een fraai dorps- of stadszicht. Ook werd de ansichtkaart een mooi souvenir.

Na 1930 werd ook de kleurenlithografie toegepast.

Op het station werden ansichtkaarten verkocht.

Het gaat om een positief imago van een stad of streek. Er zal nooit regen afgebeeld worden, bij wijze van spreken.

Op deze expositie in het Museum en in de Brasserie, onderdeel van de Poorterij, zijn afbeeldingen te zien van de gemeente Bommelerwaard, beschreven en onbeschreven, zwart wit en in kleur. Zij geven een impressie van dorp, stad en streek.

De expositie is te zien gedurende de hele maand september.